■ راههای جلوگیری از شک در نماز چیست؟
پاسخ: افرادی که در نماز دچار شک می گردند، دو دسته اند:
الف) افردی که در همه مسائل زندگی خود شک می¬کنند و شک آنها منحصر به نماز نیست؛
ب) افرادی که فقط در نماز دچار شک می گردند؛
افراد دستۀ اول باید به روانشناسان و مشاوران مراجعه کنند و این بیماری روانی را درمان کنند و در باب وظیفۀ شرعی نیز، باید به حکم "کثیر الشک" (کسی که زیاد شک می کند) که در رسالههای عملیه آمده است، عمل کنند.
ولی افراد دستۀ دوم برای درمان شک خود، باید چند گام به شرح زیر بردارند:
گام اول: این حالت که کسی تنها در نماز دچار شک می گردد ولی در بقیۀ مسائل زندگی خود دچار شک نمی شود، گاه بیانگر این است که این فرد به اندازه ای که به مسائل روزمرۀ خود اهمیت می دهد، به نماز اهمیت نمیدهد؛ لذا انسان باید در گام اول، با فلسفه، ارزش و جایگاه نماز آشنایی پیدا کند که این موضوع در آیات و روایات فراوانی مطرح و در آثار عالمان زیادی تبیین شده است.
گام دوم: شک در نماز ناشی از عدم حضور قلب و حواسپرتی است؛ لذا باید عوامل ایجاد حضور قلب را شناخت و آنها را فراهم کرد. بدیهی است که ذهن انسان در یک لحظه نمیتواند به دو مسأله فکر کند؛ لذا یا باید متوجه معانی نماز باشد یا متوجه کارهای روزمره؛ پس شخص باید به ترجمه و مفهوم جملههای نماز، هنگام بیان آنها توجه کند و تا معنای جملات در ذهن نیامده و ذهن متمرکز نشده، الفاظ را بیان نکند. همچنین انتخاب مکانی خلوت، نقش بسزایی در تمرکز او دارد.
گام سوم: باید دانست که شک و تردید از ناحیۀ دشمن نماز، یعنی شیطان است و او به این ترتیب می خواهد انسان را از نماز بازدارد؛ لذا باید از شر وسوسههای او به خدا پناه برد و با گفتن اذکاری همچون "اعوذ بالله من الشیطان الرجیم" و "لا حولَ ولا قوةَ اِلّا بالله العلی العظیم"، قبل از نماز شیطان را از خود دور نماییم.
■ اگر کسی نداند چقدر نماز قضا دارد باید چطور نمازهایش را قضا کند؟
اگر کسی نمی داند که آیا نماز قضایی بر عهده اش است یا خیر، چون یقین به قضا شدن ندارد، چیزی بر عهده او نبوده و بجا آوردن نماز قضا بر او واجب نیست. (حسینی خامنه ای، سید علی، أجوبة الاستفتاءات (بالفارسیة)، ص 106، س 526 و 527.) پس، بر شما چیزی واجب نیست.ا ...
■ نماز فقط برای زمان حضرت محمد (ص) بود؟ بقیه پیامبران به این شکل عبادت میکردند؟
همه انبیاء عبادت را داشتند. این نمازی که ما به عنوان صلاه می گوییم، انبیاء دیگر هم داشتند. منتها نحوه و شکل آن متفاوت بوده است. اما این شکل نماز و نوع تعبد مخصوص دین مبین اسلام است. ...