■ اگر شرط قبولی کارهای خوب، قبول شدن نماز است، آیا کارهای خوب بینماز، فایدهای دارد؟
پاسخ: در روایتی پیامبر اکرم فرمودند:
«اول چیزی که در قیامت مورد بازرسی قرار می گیرد نماز است، اگر قبول شد، بقیه عبادات مورد قبول واقع می شوند و اگر ردّ شد بقیه اعمال هم مردود می شوند. 1 »
بحارالانوار ج۷۲ص۲۴۲باب۶۶
البته این حدیث نیاز به توضیح دارد و آن اینکه:
اگر کسی فکر کند که چون من نماز نمیخوانم دیگر هر کار خیری بکنم فایدهای ندارد و دیگر سراغ کارهای خوب نرود، برداشت نادرستی از این روایت کرده است.
این تفکر مثل این است که کسی از این روایت که "غیبت بدتر از زناست" نتیجه بگیرد که بهتر است به جای غیبتکردن برود دنبال زنا!
باید توجه داشت پاداش خداوند به افراد بر اساس دو چیز است: ایمان و عمل_صالح؛ پس کسی که ایمان دارد ولی عمل صالحی ندارد از کسی که نه ایمان دارد و نه عمل صالح، بهتر و بالاتر است و خداوند در مقابل ایمانش به او پاداش میدهد و همچنین کسی که ایمان ندارد ولی عمل صالح دارد، باز بهتر است از کسی که نه ایمان دارد و نه عمل صالح. پس هر کسی به اندازۀ ایمان یا عمل صالحش از رحمت و بخشش خداوند بهره خواهد برد؛ هر چند بهترین وضعیت برای انسانی هست که هم ایمان داشته باشد و هم عمل صالح.
نکتۀ دیگر اینکه میان قبول کردن خداوند و پاداش دادن تفاوت وجود دارد؛ چه بسا خداوند به فردی به خاطر عملی پاداش دنیوی و اخروی بدهد؛ ولی آن را قبول نکرده باشد
برای مثال خداوند عبادتهای ابلیس را نپذیرفت؛ ولی پاداش عبادتهای او را به خواست خودش طول عمر در دنیا قرار داد.
قبول کردن و پذیرش الهی آن است که هم پاداش دنیوی بدهد و هم پاداش اخروی. آری شیطان پاداش دنیوی از خدا میگیرد؛ ولی همین نعمت میتواند برای او مضر باشد چنانکه هست.
کسی که نماز نخوانده اعمال خیر دیگرش هم مورد قبول حق قرار نمیگیرند؛ ولی نه اینکه دیگر هیچ پاداشی به او تعلق نمیگیرد.
■ اگر پدر، پسری نداشت آن موقع نماز و روزه قضای والدین برعهده چه کسی است؟
اگر پدر نسبت به نماز یا روزه خود وصیتى کرده است، باید طبق وصیت (از ثلث مال او) عمل شود ولى اگر وصیت نکرده است بر پسر بزرگتر واجب است که نماز و روزه قضاى پدر را بگیرد. اگر پسر بزرگتر انجام نداد [ یا اصلا پسری نداشته باشد] سایر فرزندان مىتوانند نمازها ...
■ 1- آیا در سلام پایانی نماز، فقط گفتن " السلام علیکم و رحمه الله و برکاته" کافی است؟ 2- آیا در رکعت های سه و چهار به جای 3 بار گفتن " سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر " تنها 1 بار گفتن این ذکر کافی است؟
پاسخ اجمالی
1. مراجع عظام تقلید بر کافی بودن سلام سوم، بعد از تشهد، اتفاق نظر دارند. و سلام اول را مستحبّ می دانند.[1]
2. گفتن یک مرتبه تسبیحات اربعه در رکعت سوم و چهارم نماز کافى است، ولی بهتر است که سه مرتبه بگوید.[2]
این سؤال، پاسخ تفصیل ...
■ وقتی نماز، ما را از گناه باز نمیدارد، چه فایده¬ای دارد که بخوانیم یا نخوانیم؟
از شرایط قبولی نماز، دوری از گناه است و ارتکاب گناه با روح نماز سازگاری ندارد و اثر آن را کم می¬کند؛ اما آیا فرد گناهكاری که نمازش را هم میخواند حال و روز بهتری در دنیا و آخرت دارد یا گناهکاری که نمازش را ترک میکند؟
بدون شك نماز در همین فرد آلود ...