علی محمد باقی

تهیه مرکز تخصصی نماز

روی به قبله ایستادن در ظاهر، گردانیدن صورت از تمامی روی­ها به سمت خانه خداست؛ اما در حقیقت باید دل را از امور دنیا به سمت محضر ربوبی گردانید.

مقصود از رو به قبله داشتن آن است که اندام­های بدن را فقط در یک جهت ساکن گرداند تا این که دل راحتی یافته و آرامش یابد تا بتواند خدای را چنان که باید بپرستد؛ زیرا اگر جوارح در یک جهت قرار گیرند و به جهات مختلف حرکت و توجه نداشته باشند، دل را تابع خویشتن می­نمایند و این توجه اگر صورت گیرد، رحمت خداوند را جلب می­کند؛ چنانچه پیامبر رحمتs فرمودند: "إِذَا قَامَ الْعَبْدُ إِلَى الصَّلَاةِ فَكَانَ هَوَاهُ وَ قَلْبُهُ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى انْصَرَفَ كَيَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّه‏ "^[1]؛ هنگامی که انسان برای نماز می­ایستد، اگر همه توجه­اش و قلبش به سوی خدا باشد، در حالی نمازش تمام می­شود، که مثل روزی است که پاک به دنیا آمده.

امام صادقj می­فرمایند: هرگاه رو به قبله ايستادى، دنيا و هرچه را در آن است و مردم و احوال و اوضاع آنها را يكسره فراموش كن و دلت را از هر آنچه تو را از خدا باز مى‏دارد فارغ گردان و با چشم دل، عظمت خداى را ببين و آن روزى را به ياد آر كه هر كسى كردۀ خود را مى‏يابد و همگان به سوى خداوند كه مولاى حقيقى آنهاست، برگردانده مى‏شوند و بر پاى ترس و اميد در پيشگاه خدا به ايست. ^[2]

چند نکته درباره اسرار قبله

یک. در خصوص نماز امر شده است که جهت ظاهری آن هم به سمت کعبه که نماد جهت گیری به سمت خداست، باشد. کسی که به سرّ قبله رسیده است در حقیقت همۀ زندگی او به سمت خدا جهت خواهد گرفت و لو اینکه در ظاهر خود متوجه این امر نباشد چون نمازی را که عصاره زندگی و حقیقت آن است به سمت قبله به جا آورده شده است؛ به این سبب است که در وصف مؤمنان فرمود: آنان پيوسته بر نماز مداومت دارند!^[3]

طبق حدیث پیامبر که فرمودند: آیا کسی که رویش را [از قبله] بر می­گرداند، از این نمی­ترسد که خداوند صورتش را همچون صورت الاغی گرداند.^[4] صورتی که به جهت قبله نباشد و روی از آن گرداند در حقیقت از انسانیت خود منصرف شده است، چه آنکه انسان در توجه به معبود خود معنا می­یابد "قُلْ إِنَّ صَلاتي‏ وَ نُسُکي‏ وَ مَحْيايَ وَ مَماتي‏ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ"^[5] و کسی که از او غافل شود به تعبیر قرآن حیوان بلکه پست­تر از او خواهد بود: " أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ".^[6]

دو. ارکان کعبه بر چهار کلمه توحید است: "سُبْحَانَ اللَّهِ، الْحَمْدُ لِلَّهِ، لَاإِلهَ إِلَّا اللَّهُ، اللَّهُ أَكْبَر" و این چهار بخش ‍ بودن واقعيتى خارجى است كه عرش خداوند و آنچه پايين تر اقرار دارد، همه بدان انتظام يافته اند. از امام صادق علیه السّلام پرسیدند : چرا كعبه ، كعبه نامیده شد ؟ فرمودند: چون چهار گوش یا چهارضلعی است. گفته شد چرا چهارگوش شده؟ فرمودند: چون بر راستای بیت المعمور است كه چهار گوش است. گفته شد: چرا بیت المعمور چهار گوش است؟ فرمودند: چون بر راستای عرش است كه چهار گوش می­باشد. گفته شد : چرا عرش چهار گوش شده؟ فرمودند: چون اساس اسلام بر چهار كلمه است: "سُبْحَانَ اللَّهِ، وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ، وَ لَاإِلهَ إِلَّا اللَّهُ، وَ اللَّهُ أَكْبَر"؛ بنابراین سرّ قبله تسبیحات اربعه است و کسی که به این سرّ دست یابد به حقیقت این تسبیحات دست یافته است.^[7]

سه. تمام مقدرات الهی از عرش صادر می­شود و این عرش مبدأ فیوضات مادی و معنوی است. بنابر حدیث گفته شده کعبه در راستای عرش الهی قرار دارد؛ پس نمازگزاری که در مقابل کعبه ایستاده، در حقیقت توجه به عرش الهی و مبدأ فیوضات قرار کرده است؛ مشمول رحمت خاصه الهی قرار گرفته و فرشته­های رحمت الهی او را در بر می­گیرند.^[8]

این مطلب را به اشتراک بگذارید :